Hội thảo về Công nghệ IoT trong nhà kính - chặng cuối của Dự án hợp tác giữa Trường Đại học Văn Lang và Trường Đại học Middlesex (UK)

Đứng trước bài toán tối ưu hóa nguồn cung nông sản cho nội tiêu trong tình hình diện tích đất nông nghiệp đang sụt giảm và đối diện với những tác động lớn từ biến đổi khí hậu, ngày 16/12/2023, Trường Đại học Văn Lang và Trường Đại học Middlesex (London) tổ chức hội thảo chuyên đề “Công nghệ IoT trong nhà kính - Những ứng dụng của IoT trong hệ thống canh tác không đất”. Hội thảo nằm trong lộ trình dự án “Khả năng chống chịu đô thị trong nông nghiệp thông qua hệ thống canh tác theo chiều đứng tự động ở Việt Nam và Vương Quốc Anh”.

Từ tháng 01/2022, Trường Đại học Văn Lang phối hợp với Trường Đại học Middlesex (London) và các đối tác doanh nghiệp khởi động dự án “Khả năng chống chịu đô thị trong nông nghiệp thông qua hệ thống canh tác theo chiều đứng tự động ở Việt Nam và Vương Quốc Anh”. Dự án nằm trong khuôn khổ Global Partnership Program đã chính thức được Hội đồng Anh lựa chọn tài trợ và ký hợp đồng thực hiện, với tổng nguồn quỹ cho dự án lên đến 45,585 bảng Anh. Sau một năm thực hiện, dự án đã mang lại nhiều kết quả khả quan: xây dựng 01 nhà kính tại Trường Đại học Văn Lang và 01 nhà kính tại Trường Đại học Middlesex kèm theo các mô hình canh tác gắn với công nghệ loT giám sát điều kiện sinh thái (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng) và kiểm soát tăng trưởng thông qua ứng dụng trên điện thoại thông minh; tổ chức các hội thảo khoa học và tọa đàm giao lưu giữa các chuyên gia trong nước và quốc tế.

Song song với nghiên cứu trên các loại cây trồng trong nhà kính công nghệ cao, sinh viên Khoa Môi trường đã thực hiện nghiên cứu đánh giá hiệu quả sử dụng tài nguyên và tác động môi trường, so sánh giữa mô hình canh tác không đất công nghệ cao với mô hình truyền thống. Dự án đã mang lại cơ hội cho sinh viên Văn Lang vận dụng kiến thức và kỹ năng được đào tạo trên lớp vào giải quyết vấn đề thực tế, vừa nâng cao năng lực của người học, vừa đóng góp cho dự án ở khía cạnh thông tin khoa học và biện chứng đối với tác động của mô hình nhà kính công nghệ cao.

Một trong các sản phẩm quan trọng của dự án là bộ tài liệu hướng dẫn trực tuyến cho các hệ thống canh tác theo chiều đứng trong thành phố. Kỹ thuật canh tác đô thị sẽ được phổ biến, chuyển giao cho người dân thành thị khu vực TP.HCM thông qua các buổi tập huấn, các hoạt động của Trường Đại học Văn Lang. Trong năm 2023, Trường Đại học Văn Lang đã tổ chức nhiều hoạt động đào tạo tương tác phổ biến kiến thức trong dự án này đến các đối tượng bao gồm sinh viên; giáo viên, học sinh THPT và các cơ quan ban ngành tại TP.HCM.

Chia sẻ về ý nghĩa việc hợp tác, PGS. TS. Trần Thị Mỹ Diệu - Hiệu trưởng Nhà trường cho biết Văn Lang là một trường đại học trẻ giàu khát vọng, luôn nỗ lực hết mình trong việc đào tạo nguồn nhân lực cho các lĩnh vực, không ngừng lan tỏa tri thức và phụng sự xã hội. Thông qua dự án “Khả năng chống chịu đô thị trong nông nghiệp thông qua hệ thống canh tác theo chiều đứng tự động ở Việt Nam và Vương Quốc Anh”, sứ mệnh phụng sự xã hội của Nhà trường sẽ được thể hiện và phát huy bằng những thành quả nghiên cứu khoa học, mang tri thức và trợ lực quốc tế giúp đỡ nước nhà giải quyết các vấn đề phát sinh trong canh tác nông nghiệp, tối ưu hóa chất lượng, sản lượng nông sản.

Bà Phan Thị Bảo Phi - Quản lý chương trình Giáo, Hội đồng Anh cho biết 2023 là cột mốc kỷ niệm 30 năm Hội đồng Anh tại Việt Nam, 50 năm quan hệ đối tác, quan hệ ngoại giao Vương Quốc Anh và Việt Nam. Để đánh dấu cột mốc quan trọng này, Hội đồng Anh đã thực hiện chương trình “UK/Viet Nam Season”, tập trung phát triển 30 dự án hợp tác giữa Vương quốc Anh và Việt Nam trong các lĩnh vực. Dự án “Khả năng chống chịu đô thị trong nông nghiệp thông qua hệ thống canh tác theo chiều đứng tự động ở Việt Nam và Vương quốc Anh” chính là 1 trong 9 dự án xoay quanh vấn đề biến đổi khí hậu và phát triển bền vững, được khai thác dưới nhiều hoạt động như nghiên cứu, xây dựng năng lực, triển lãm hay đưa các yếu tố này vào chương trình giảng dạy.

Đại diện Hội đồng Anh, bà Phan Thị Bảo Phi nhận xét dự án này đã có sự tham gia chặt chẽ từ thầy cô, các nhà nghiên cứu của Trường Đại học Văn Lang, Trường Đại học Middlesex, đồng thời nhận được sự hưởng ứng tích cực và lan tỏa đến cộng đồng, các doanh nghiệp, sinh viên và học sinh trung học phổ thông. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy tiềm năng phát triển và ứng dụng mô hình ngày một rộng rãi trong cộng đồng ở tương lai không xa. Tại hội thảo, bà Bảo Phi cũng chia sẻ thêm thông tin về chương trình hợp tác khoa học quốc tế ISPF vừa được công bố. Đây là chương trình được xây dựng nhằm mục đích mở ra cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực môi trường, sức khỏe, công nghệ và phát triển năng lực cá nhân giữa Vương Quốc Anh và các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam, hướng đến đổi mới sáng tạo, phát huy tính ứng dụng của khoa học công nghệ trong đời sống.

Ngày 16/12/2023, tại hội thảo “Công nghệ IoT trong nhà kính - Những ứng dụng của IoT trong hệ thống canh tác không đất”, các nhà khoa học Trường Đại học Văn Lang và Trường Đại học Middlesex tiếp tục trao đổi và chia sẻ những thành quả nghiên cứu quan trọng, hướng đến giải quyết bài toán tối ưu hóa nguồn nông sản cho nội tiêu trước tình hình diện tích đất nông nghiệp đang dần sụt giảm và những tác động lớn từ biến đổi khí hậu hiện nay. 

Đề cập đến vấn đề đất canh tác nông nghiệp, TS. Vũ Thị Quyền - thành viên dự án Trường Đại học Văn Lang cho biết, hiện nay diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn Tp.HCM đang có xu hướng giảm (bình quân từ 1000 ha mỗi năm tính từ năm 2015 đến nay). Vì vậy, việc triển khai dự án “Khả năng chống chịu đô thị trong nông nghiệp thông qua hệ thống canh tác theo chiều đứng tự động ở Việt Nam và Vương Quốc Anh” là quan trọng và cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Dự án đã đặt ra 16 kết quả cần đạt được dựa trên các chỉ tiêu chung về: thí điểm mô hình nhà kính tại hai trường đại học; nâng cao nhận biết của cộng đồng và các đối tác tiềm năng về dự án; thu nhận được số liệu về độ hiệu quả của dự án trong khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường. Tính đến thời điểm hiện tại, Trường Đại học Văn Lang vẫn đang trong quá trình tiến hành các bước thử nghiệm kế tiếp về tự động hóa. 

Trao đổi tại hội thảo, GS. TS. Nguyễn Xuân Huấn - thành viên dự án Trường Đại học Middlesex, TS. Purav Shah - Bộ môn Kỹ thuật thiết kế và Toán học, Khoa Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Middlesex cùng ông Michael Heeney - Bộ môn Khoa học Máy tính và Kỹ thuật đã trình bày các ứng dụng của công nghệ IoT/Digital Twin và giao diện GUI trong việc tự động hóa và giám sát thời gian thực. Với sự gia tăng về mức độ tự động hóa trong nông nghiệp, công nghệ IoT đóng vai trò cấp thiết trong việc tối ưu hóa quản lý nhà kính và hệ thống canh tác không đất. Bằng việc áp dụng công nghệ mới, các chuyên gia tin rằng sẽ mang đến những cải thiện về hiệu suất sản xuất, tiết kiệm tài nguyên và giảm thiểu tác động của nông nghiệp đối với môi trường.

Để phát huy tốt ứng dụng của IoT trong canh tác, ông Trần Quang Vũ, đại diện công ty CP Owl Solutions đã chỉ ra mối tương quan giữa IoT và công nghệ AI trong các thế mạnh về khả năng kết nối, tương tác, thu thập, phân tích, quản lý và bảo mật dữ liệu cũng như có thể ứng dụng trong đa lĩnh vực. Bằng việc kết nối này, công việc canh tác nông nghiệp có thể được tối ưu hóa, tăng thêm độ chính xác cũng như giảm thiểu dư thừa, lãng phí tài nguyên dựa trên các phân tích thông số môi trường tức thời.

Ông Lâm Ngọc Tuấn - Đại diện Hợp tác xã Nông nghiệp Tuấn Ngọc cho rằng mục tiêu của việc tập trung vào phát triển nông nghiệp công nghệ cao chính là nâng cao giá trị nông sản. Muốn được vậy, ta cần nâng cao trình độ nhân lực, thay đổi tư duy để mở ra tương lai mới cho nền nông nghiệp nước nhà. Với vai trò là thành viên thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ông còn chia sẻ thêm những thách thức và khó khăn trong cơ chế, chính sách trong phát triển các mô hình canh tác đô thị hiện nay. Ông khẳng định đây là giải pháp cấp thiết trong quá trình ứng phó với biến đổi khí hậu cho khu vực Thành phố Hồ Chí Minh.

TS. Tô Thị Thùy Trang - Viện Nghiên cứu và Phát triển TP. HCM nhấn mạnh: “Để có thể phát triển được nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chúng ta phải đẩy mạnh các biện pháp truyền thông trên các phương tiện truyền thông đại chúng nhằm thay đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp. Ngoài ra còn phải tập trung nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, phát triển kỹ năng đa nhiệm, hướng đến mục tiêu sử dụng tối thiểu nguồn nhân lực nhưng thu về lợi ích tối đa.”

Trong tương lai, Trường Đại học Văn Lang sẽ tiếp tục duy trì và phát triển các kết quả từ dự án. Nhà màng sẽ được vận hành, phục vụ thiết thực cho chương trình đào tạo các ngành Công nghệ - Kỹ thuật, đặc biệt tập trung phát triển ngành Nông nghiệp Công nghệ cao. Quy trình thực hiện mô hình và việc chuyển giao kiến thức đến các đối tượng quan trọng sẽ tiếp tục được triển khai và mở rộng, tăng cường nhận thức phát huy quỹ không gian sẵn có trong cộng đồng, hộ gia đình, hướng đến tương lai phát triển nông nghiệp đô thị, xanh hóa đô thị.

Tin: Minh Khang - Thanh Tâm
Hình ảnh: Chí Thiện