Trường Đại học Văn Lang cùng giáo sư đạt giải Nobel Y học nhìn về hành trình khoa học vị nhân sinh

“Những bệnh nhân luôn đặt niềm tin vào các nhà khoa học. Vì vậy, mỗi khi gặp họ, tôi luôn tự nhắc nhở bản thân không được bỏ cuộc” - Đó là động lực giúp GS. Françoise Barré-Sinoussi bền bỉ cống hiến trong suốt 40 năm qua cho khoa học và nhân loại. Ngày 13/11/2023, Nhà khoa học đoạt giải Nobel về Sinh lý học và Y khoa năm 2008 đã đến Trường Đại học Văn Lang, trở thành khách mời danh dự truyền cảm hứng cho cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên và sinh viên.

GS. Françoise Barré-Sinoussi là một ngôi sao sáng trong lĩnh vực Virus học. Bà là một trong những nhà khoa học có đóng góp vĩ đại cho khoa học về HIV với 40 năm nghiên cứu. Tính đến năm 2022, Giáo sư cùng cộng sự đã công bố 294 bài báo khoa học, hơn 270 bài tham luận tại các hội nghị khoa học và 17 bằng sáng chế. Bà cũng là giáo sư danh dự, cố vấn khoa học của nhiều trường đại học trên thế giới, đồng thời giữ nhiều chức vụ quan trọng trong các tổ chức khoa học quốc tế: Thành viên Viện Hàn lâm Y học quốc gia Hoa Kỳ, Viện Hàn lâm khoa học Vương quốc Bỉ; Chủ tịch Hiệp hội Quốc tế Phòng chống AIDS (AIS), Hiệp hội Đấu tranh chống AIDS (Sidaction); Chủ tịch Danh dự Mạng lưới Quốc tế về Virus học, Viện Pasteur. Dù trong vai trò nhà khoa học, nhà hoạt động xã hội đứng về những người yếu thế, hay nhà lãnh đạo các tổ chức học thuật nghiên cứu, giáo sư đều cho thấy sự nhiệt huyết, bản lĩnh và ưu tú của mình.

NHÀ KHOA HỌC ĐẠT GIẢI NOBEL VÀ MỐI DUYÊN CÙNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, ngày 23/7/2022, Trường Đại học Văn Lang kết nối với Giáo sư Françoise Barré-Sinoussi để thực hiện bài giảng đại chúng chủ đề “Bài học từ HIV/AIDS: Điểm mạnh và điểm yếu trong ứng phó với đại dịch COVID-19”. Bài giảng đã thu hút gần 400 cán bộ, giảng viên, sinh viên Trường Đại học Văn Lang và hơn 1.000 người theo dõi qua livestream trực tuyến, khơi mở những góc nhìn thú vị, nóng bỏng về các đại dịch và các vấn đề y tế toàn cầu.

Trong lần đến thăm Trường Đại học Văn Lang ngày 13/11/2023, GS. Françoise Barré-Sinoussi là khách mời danh dự, chứng kiến thành lập nhóm nghiên cứu Khoa Dược của Trường Đại học Văn Lang gồm 12 thành viên là cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên Khoa Dược, Khoa Công nghệ Ứng dụng, 2 thành viên là giảng viên thỉnh giảng đến từ Trường Đại học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch và Trường Đại học Y Dược Tp.HCM. 

Là nhà khoa học có nhiều cống hiến cho nhân loại, GS. Françoise Barré-Sinoussi gửi lời khuyên đến nhóm nghiên cứu Khoa Dược Trường Đại học Văn Lang về việc gắn nghiên cứu với lâm sàng. Giáo sư nhấn mạnh: kết quả nghiên cứu cần được đánh giá theo các bước tuần tự. Đặc biệt, các nhà nghiên cứu cần phát huy những đặc điểm vốn có của Việt Nam để các nghiên cứu của nhóm có tính đặc trưng, mang lại giá trị thiết thực cho cộng đồng. Nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực Sức khoẻ không phát triển độc lập mà cần liên kết nghiên cứu đa ngành, đa lĩnh vực. Đây là một lợi thế với nội lực đội ngũ và lĩnh vực đào tạo tại Trường Đại học Văn Lang. 

BỆNH NHÂN, NHÀ KHOA HỌC VÀ NIỀM TIN KHÔNG BỎ CUỘC

Là nhà khoa học có công mở đường cho những nghiên cứu chuyên sâu về HIV/AIDS, hành trình cống hiến cho nhân loại của GS. Françoise Barré-Sinoussi đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều người. Giáo sư chia sẻ: “Những bệnh nhân luôn đặt niềm tin vào các nhà khoa học. Vì vậy mỗi khi gặp họ, tôi luôn tự nhắc nhở bản thân không được bỏ cuộc.” Với GS. Françoise Barré-Sinoussi, một nhà khoa học thực thụ không chỉ tạo ra những giá trị phục vụ mục đích khoa học mà phải đóng góp vào lợi ích chung của xã hội, của loài người.

Bắt đầu từ năm 1985, trong chuyến thăm châu Phi đầu tiên nhân hội thảo Tổ chức Y tế Thế giới, GS. Françoise Barré-Sinoussi đã quyết tâm hợp tác với những quốc gia có nguồn lực hạn chế, không chỉ nghiên cứu về HIV mà còn nỗ lực thay đổi thái độ của chính quyền về phân biệt giai cấp, bảo vệ quyền lợi phụ nữ và trẻ em, tham gia các hoạt động cộng đồng và đấu tranh chống kỳ thị để không một ai bị bỏ lại phía sau. 

Năm 1988, GS. Françoise Barré-Sinoussi đến Việt Nam, tổ chức khóa đào tạo đầu tiên về HIV/AIDS cho các nhà khoa học Việt Nam. Đến nay, giáo sư đã có hơn 20 lần đến Việt Nam và có rất nhiều kỉ niệm đáng nhớ tại mảnh đất hình chữ S. Bà đã giúp đỡ Việt Nam kết nối với nhiều chuyên gia trên thế giới. Thông qua lời giới thiệu của bà, các cán bộ  khoa học Việt Nam có được cơ hội tham gia vào nghiên cứu quốc tế. Bà cũng trực tiếp tham gia đào tạo cán bộ khoa học, hỗ trợ xây dựng mạng lưới hợp tác, nghiên cứu đa lĩnh vực và chuyển giao công nghệ cho Việt Nam. 

Dành cả cuộc đời cho nghiên cứu khoa học và phục vụ cộng đồng, GS. Françoise Barré-Sinoussi đúc kết đơn giản khi có sinh viên hỏi về “công thức” thành công: Không có công thức chung nào cả, tất cả chỉ là sự lựa chọn. Bà đã lựa chọn hy sinh nhiều yếu tố trong đời sống riêng để dành trọn tâm huyết cho khoa học, và động lực để duy trì hành trình khoa học bền bỉ là các bệnh nhân đang mong chờ kết quả nghiên cứu. Câu chuyện đơn giản của giáo sư truyền cảm hứng mạnh mẽ đến những nhà nghiên cứu trẻ của Văn Lang về cảm hứng lựa chọn hành trình khoa học vị nhân sinh. 

HIV/AIDS KHÔNG PHẢI LÀ BỆNH

Chia sẻ tại tọa đàm, GS. Françoise Barré-Sinoussi cho biết tình trạng kỳ thị người nhiễm HIV ngày nay vẫn tồn tại. Điều này cho thấy các cơ sở giáo dục và đào tạo, Nhà nước, các tổ chức cần tích cực và phối hợp chặt chẽ hơn nữa để thực hiện các giải pháp tuyên truyền kiến thức HIV/AIDS đúng đắn đến cộng đồng. Giáo sư khẳng định HIV/AIDS không phải là bệnh mà là một sự truyền nhiễm. Bất kỳ ai cũng có thể bị lây nhiễm và tất cả người không may mắn bị lây nhiễm đều không đáng bị cộng đồng xa lánh. Đối với bệnh nhân nhiễm HIV, cần tiến hành tìm ra virus sớm, theo dõi từng cá nhân để có những phác đồ điều trị phù hợp. Nếu thành công khai thác triệt để phác đồ, việc điều trị có thể đạt tỉ lệ lên đến 90%.

Tại buổi tọa đàm, nhiều giảng viên và phóng viên mảng y tế đặt câu hỏi với GS. Françoise Barré-Sinoussi về các phương án tiêu diệt virus HIV, khả năng tạo ra vaccine cũng như liên kết với những bài học rút ra từ việc ứng phó với đại dịch Covid-19 vừa qua. Nhận định virus HIV có sự lây lan và phát triển phức tạp, thậm chí tồn tại trong gen người, GS. Françoise Barré-Sinoussi cho rằng rất khó để chữa trị dứt điểm. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học, các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu để cô lập virus HIV và kiểm soát các phản ứng phản vệ của cơ thể người với virus, tiếp tục hành trình khó khăn của nhân loại chống lại HIV/AIDS. 

Kỷ niệm cột mốc 40 năm tìm ra HIV, buổi gặp gỡ, giao lưu cùng cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên và sinh viên Văn Lang đã viết tiếp hành trình kết nối giữa Nhà trường và GS. Françoise Barré-Sinoussi. Câu chuyện hết mình phụng sự khoa học của Giáo sư mang đến những giá trị to lớn cho nền y học nhân loại và những ảnh hưởng tích cực cho cộng đồng, truyền cảm hứng đến người trẻ đam mê nghiên cứu khoa học nói chung và cộng đồng giảng viên, sinh viên khối ngành Sức khỏe Trường Đại học Văn Lang nói riêng. Buổi gặp gỡ đặc biệt để lại dư âm trong thầy trò Trường Đại học Văn Lang và nuôi dưỡng cảm hứng lớn để học tập và cống hiến cho nền y tế toàn cầu.

Xem thêm tin báo chí đã đăng về sự kiện:

• Báo Pháp luật Việt Nam: Có thể cô lập virus HIV để không lây lan, phát triển
• Báo Người lao động: Phác đồ điều trị HIV nếu khai thác triệt để sẽ có tác dụng điều trị khỏi hơn 90%
• Báo VnExpress: Khó có thuốc chữa khỏi HIV hoàn toàn
• Báo Thông tấn xã Việt Nam: Bệnh đậu mùa khỉ không liên quan đến HIV/AIDS
• Báo Khoa học Phổ thông: GS. Françoise Barré-Sinoussi: Quan trọng nhất là phải tìm ra loại thuốc tách virus HIV ra khỏi con người 
• Đài Truyền hình TP. HCM: [HTV9] GS. Françoise Barré-Sinoussi người đạt giải Nobel giao lưu với SV, GV Trường ĐH Văn Lang

Tin: Phương Trinh
Hình ảnh: Minh Trí - Minh Phương