Triển lãm Thơ Thiền cổ Việt Nam - Hành trình 20 năm lan tỏa tinh thần Thiền qua thi ca

Sáng ngày 19/5/2025, Trường Đại học Văn Lang khai mạc triển lãm “Thơ Thiền cổ điển Việt Nam” tại Hội trường Trịnh Công Sơn, đánh dấu chặng đường 20 năm hình thành và lan tỏa của bộ sưu tập “Thơ Thiền Lý – Trần”. Triển lãm là điểm nhấn trong chuỗi hoạt động chào mừng 30 năm thành lập Trường, đồng thời tôn vinh tinh thần Thiền – di sản quý của văn học trung đại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc, PGS.TS. Trần Thị Mỹ Diệu – Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Lang chia sẻ: “Trường Đại học Văn Lang hướng đến mục tiêu đào tạo tri thức song hành với kiến tạo môi trường văn hóa, nơi sinh viên có cơ hội sống trong, cảm nhận và trân trọng các giá trị dân tộc. Triển lãm Thơ Thiền cổ điển Việt Nam là một hoạt động nghệ thuật mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, góp phần khơi dậy tinh thần tự hiểu, tự hào văn hóa và lan tỏa hình ảnh Việt Nam đến cộng đồng quốc tế”.

Ra đời từ năm 2005, bộ sưu tập Thơ Thiền Lý – Trần do nhà thơ Nguyễn Duy cùng hai nhà thơ Nguyễn Bá Chung và Kevin Bowen (Hoa Kỳ) tuyển chọn và biên soạn. Tác phẩm gồm 30 bài thơ tiêu biểu thời Lý – Trần, kèm bản dịch thơ lục bát và tiếng Anh, được trình bày thủ công trên giấy dó truyền thống. Đây là bộ sưu tập hiếm có được thực hiện dưới hình thức thủ công độc bản, kết hợp giữa thi ca, thư pháp và mỹ thuật dân gian – mang đậm dấu ấn văn hóa Việt.

Tuyển tập “Thơ Thiền Lý – Trần” đã được triển lãm tại nhiều không gian văn hóa – giáo dục trong và ngoài nước: từ Hà Nội, Huế, TP.HCM đến Boston… Mỗi bài thơ là một lát cắt tinh tế của tư tưởng Thiền, chất chứa năng lượng tĩnh tại, khơi gợi sự chiêm nghiệm về bản nguyên an nhiên giữa dòng chảy của thời đại.

Nhà sử học Dương Trung Quốc, nguyên đại biểu Quốc hội khóa XIV đánh giá cao vai trò tiên phong của nhà thơ Nguyễn Duy trong việc đưa thơ Thiền trở thành cầu nối giữa văn hóa truyền thống và thế giới hiện đại. Theo ông, khi những giá trị văn học trung đại Việt Nam được chuyển ngữ, quảng bá ra quốc tế, giúp thế giới hiểu rằng Việt Nam tuy tiếp nhận ảnh hưởng từ bên ngoài, nhưng đã Việt hóa và nâng tầm thành một bản sắc riêng, một nền văn hóa tự chủ, nhân văn và sâu sắc.

Trong khuôn khổ triển lãm, workshop chuyên đề đã thảo luận vai trò của thi ca và văn hóa trong quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới. Từ hành trình Thơ Thiền của nhà thơ Nguyễn Duy, các diễn giả chỉ ra rằng thế giới biết đến Việt Nam qua chiến tranh, nhưng còn thiếu một hình ảnh đậm bản sắc văn hóa. Workshop đặt vấn đề: làm sao để thơ Thiền – tinh hoa bản địa – trở thành nhịp cầu ngoại giao văn hóa hiệu quả hơn cả chính trị hay kinh tế. Dù tiếp thu văn hóa Trung Hoa, Việt Nam đã bản địa hóa sâu sắc tư tưởng Thiền qua dòng thiền nhập thế, gần gũi đời sống. Việc đưa thơ Thiền ra thế giới không chỉ là hành trình cá nhân, mà còn góp phần khẳng định bản lĩnh văn hóa Việt trên trường quốc tế.

Triển lãm sẽ tiếp tục diễn ra từ ngày 19 đến hết 26/05/2025, tại sảnh Hội trường Trịnh Công Sơn, Trường Đại học Văn Lang. Những bài thơ Thiền được trình bày trên các tấm giấy dó lớn, treo trang trọng giữa không gian ánh sáng dịu và chất liệu gỗ truyền thống, tạo nên không gian thiền định, sâu lắng. Mỗi bài thơ, mỗi nét chữ như một nhịp thở chậm, gợi mở cảm xúc và khơi dậy chiều sâu tâm tưởng nơi người thưởng lãm.

Trên hành trình 30 năm kiến tạo môi trường giáo dục nhân văn, Trường Đại học Văn Lang luôn kiên định với triết lý đào tạo gắn kết giữa bản sắc văn hóa dân tộc và tinh thần đổi mới sáng tạo. Triển lãm Thơ Thiền cổ điển Việt Nam là minh chứng cho định hướng phát triển học thuật đề cao giá trị của nghệ thuật trong giáo dục toàn diện – nơi sinh viên được khơi mở tư duy, nuôi dưỡng cảm xúc, từ đó lan tỏa những tác động tích cực đến xã hội.

Tin: Đăng Khoa
Hình: Hoài Thương