Tập huấn về đăng ký quyền tác giả, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm học thuật

Ngày 15/5/2025, Phòng Phát triển Nghiên cứu Khoa học phối hợp cùng Trung tâm Đào tạo & Phát triển (VLG) tổ chức tập huấn dành cho cán bộ giảng viên - nghiên cứu viên các Khoa, Viện với mong muốn nâng cao nhận thức và kỹ năng bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm học thuật.

Mở đầu buổi tập huấn, cô Trần Thị Phương Anh - Chánh Văn phòng Trung tâm Sở hữu trí tuệ và Chuyển giao Công nghệ, Đại học Quốc gia TP.HCM nhấn mạnh: “Việc đăng ký không chỉ dừng lại ở nghiệp vụ pháp lý, mà còn là sự khẳng định giá trị sáng tạo, tôn trọng công sức, uy tín nghề nghiệp của giảng viên trong môi trường học thuật”. 

Theo diễn giả, quyền tác giả bao gồm hai nhóm: quyền nhân thân – gắn liền với cá nhân, không thể chuyển nhượng; và quyền tài sản – có giá trị thương mại, có thể thuộc về cá nhân hoặc tổ chức. Đối tượng được bảo hộ cũng rất đa dạng, từ giáo trình, bài giảng, phần mềm, bài báo khoa học đến các tác phẩm nghệ thuật, luận văn, luận án.

Tuy nhiên, cô cho rằng tỷ lệ đăng ký quyền tác giả tại các trường đại học hiện vẫn còn thấp: “Các giảng viên đều có giáo trình, bài giảng cá nhân, tức là đã sở hữu tài sản trí tuệ. Nhưng do chưa nắm rõ quy trình đăng ký, nhiều thầy cô đã bỏ lỡ cơ hội bảo hộ hợp pháp cho công trình của mình”. Bên cạnh đó, sinh viên cũng có thể đăng ký bảo hộ quyền tác giả với các đề án nghiên cứu, luận văn, luận án… trong bối cảnh dễ bị sao chép, sử dụng trái phép.

Phần đặc biệt của buổi tập huấn là những kinh nghiệm thực tiễn từ các giảng viên đang trực tiếp triển khai hoạt động đăng ký quyền tác giả. ThS. Lê Thu Hằng – Phó Trưởng khoa Khoa học Cơ bản đã chia sẻ quá trình chuẩn bị hồ sơ cho “Bản ghi hình Chương 2: Ý thức, mối quan hệ giữa vật chất và ý thức”. Qua trải nghiệm thực tế, cô nhận thấy việc chuẩn hóa nội dung, kiểm tra hình thức trình bày và phân loại tư liệu rõ ràng là những bước không thể thiếu trong quá trình đăng ký quyền tác giả.

ThS. Huỳnh Chí Nhân – Giảng viên khoa Khoa học Cơ bản mang đến góc nhìn thực tế sau quá trình xây dựng và đăng ký “Bản ghi hình Khóa học Kỹ năng máy tính và Tin học ứng dụng văn phòng”. Thầy Nhân lưu ý rằng ngoài yếu tố nội dung học thuật, các Thầy Cô cần đầu tư cho chất lượng kỹ thuật của video như âm thanh, hình ảnh và bố cục thể hiện. Đây là những yếu tố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính hợp lệ của sản phẩm khi xét duyệt quyền liên quan.

ThS. Huỳnh Nguyễn Thanh Loan - Trưởng nhóm vận hành và phát triển Honors Program – chia sẻ trường hợp thực tiễn với “Bài viết giới thiệu một phần chương trình đào tạo đặc biệt nhóm học phần các môn liên ngành”. Cô đặc biệt lưu ý đến sự khác biệt giữa quyền tác giả cá nhân và quyền tập thể, đồng thời cho rằng tính minh bạch trong tài liệu chứng minh quá trình sáng tạo là điều kiện cần thiết để đảm bảo tính pháp lý và bảo vệ quyền lợi chính đáng của tác giả.

ThS. Phan Thị Ngọc Thạch – Tổ trưởng Tổ phát triển giảng viên, Viện Ngôn ngữ đã giới thiệu cách kết hợp Generative AI trong thiết kế và đăng ký quyền tác giả cho loạt tài liệu giảng dạy như “Quy trình dự giờ đánh giá”, “Tài liệu ôn luyện tiếng Anh theo định dạng VSTEP bậc 3 và bậc 4”. Cô nhấn mạnh vai trò của việc đáp ứng đồng thời tiêu chí sư phạm và pháp lý, cùng với lưu trữ hồ sơ điện tử và kiểm tra tính trùng lặp nội dung để đảm bảo quyền lợi sở hữu trí tuệ.

Trường Đại học Văn Lang kỳ vọng, thông qua buổi tập huấn, đội ngũ giảng viên sẽ nắm vững quy trình đăng ký quyền tác giả, từ đó nâng cao ý thức bảo vệ tài sản trí tuệ và góp phần xây dựng môi trường học thuật minh bạch, chuyên nghiệp, truyền cảm hứng đến xã hội. 

Tin: Đăng Khoa
Hình: Gia Thuận