Diễn văn Hiệu trưởng chào đón Khóa 31: Đại học là hành trình giúp sinh viên khai mở hết tiềm năng và sống một cuộc đời đầy ý nghĩa

Ngày 12/10/2025, Trường Đại học Văn Lang tổ chức Ngày hội Chào đón Tân sinh viên Khóa 31 tại Sân vận động Phú Nhuận. Trong niềm vui chào đón và kỳ vọng về Khoá 31, PGS. TS. Trần Thị Mỹ Diệu, Thành viên Hội đồng trường, Hiệu trưởng Nhà trường gửi đến khoá tân sinh viên bài Diễn văn ý nghĩa, nhắn nhủ những điều quan trọng để các em biến hành trình đại học của mình thật sự là một quá trình trưởng thành vượt bậc.

Kính thưa Quý Thầy Cô thành viên Hội đồng Quản trị Tập đoàn Giáo dục Văn Lang, Hội đồng Trường Trường Đại học Văn Lang, Ban giám hiệu, lãnh đạo các Khoa, Viện, Trung tâm, Phòng Ban

Kính thưa Quý vị đại biểu; Lãnh đạo của các đơn vị thành viên thuộc Tập đoàn Văn Lang;

Và các em sinh viên Khóa 31 thân mến,

Lời đầu tiên, cho phép tôi được thay mặt Lãnh đạo Trường Đại học Văn Lang trân trọng gửi đến Quý vị đại biểu, Quý Thầy Cô lãnh đạo các đơn vị, giảng viên, nhân viên Trường, cùng tất cả các em sinh viên, tân sinh viên tham dự chương trình Chào đón Tân sinh viên Khóa 31, năm học 2025-2026 của Trường Đại học Văn Lang ngày hôm nay, lời chào mừng nồng nhiệt và lời chúc sức khỏe!

Các em thân mến, 

Năm 2025, Trường Đại học Văn Lang trao Học bổng Tài năng cho 304 sinh viên Khóa 31 có thành tích học tập xuất sắc và thành tích vượt trội trong các lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật - thể thao - hoạt động cộng đồng, có mục tiêu học tập đại học phù hợp với triết lý đào tạo của Trường. Các em có năng lực tiếng Anh tốt, nhiều bạn đạt chứng chỉ IELTS từ 7.0 đến 8.5, nhiều bạn còn trau dồi thêm 1-2 ngôn ngữ khác. Nhà trường cũng trao 14 suất học bổng cho những sinh viên xuất sắc nhập học Chương trình cử nhân quốc tế (trong đó có 9 sinh viên nhận học bổng Going Global, 5 sinh viên nhận học bổng GenTech).

Khoá 31 đến từ 1549 trường THPT từ hầu hết các tỉnh thành trên toàn quốc. Gần 500 sinh viên đến từ hơn 100 trường chuyên, trường quốc tế, hơn 2000 sinh viên đến từ 137 trường trọng điểm quốc gia. 49,3% sinh viên có học lực giỏi và xuất sắc (8.0-9.8). 10% sinh viên Khóa 31 đã chủ động trang bị năng lực ngoại ngữ trước khi học đại học, 674 sinh viên nhập học đã có IELTS từ 5.5, trong đó 90 sinh viên đã đạt IELTS từ 7.0 - 8.5.

Kết quả ban đầu này rất ấn tượng. Chúng ta tự hào về thành quả đã đạt được. Chúc mừng các em đã trở thành tân sinh viên K31 của Văn Lang!

Các em sinh viên K31 thân mến, 

Thế là các em đã hòa nhập vào cuộc sống đại học được hơn một tháng. Cách đây khoảng mấy tuần, Cô đã có dịp gặp các em trong chương trình gặp gỡ tân sinh viên đầu khóa. Chúng ta đã cùng thảo luận về hành trình đại học của các em sắp tới – một quá trình cải biến, “lột xác” để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình, một quá trình không chỉ là việc học mà là một  sự phát triển toàn diện. Chúng ta cũng nói về câu chuyện ảnh hưởng của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, lên thế giới ngày nay, và các em cần thích ứng như thế nào trong quá trình học tập sắp tới cũng như trong công việc tương lai.

Hôm nay, Cô muốn nói với các em nhiều hơn về hành trình học tập của mình phía trước. Nhưng trước khi bắt đầu, Cô muốn dừng lại chia sẻ với các em một câu chuyện — về một con người rất đặc biệt, đã sống một cuộc đời trọn vẹn, để lại dấu ấn sâu đậm cho thế giới.

Cách nay hơn 90 năm, có một cô gái trẻ sinh ra trong một gia đình trung lưu ở nước Anh. Từ nhỏ cô đã say mê thiên nhiên và mơ ước được tới châu Phi nghiên cứu động vật hoang dã. Ở tuổi đôi mươi, cô đã xoay sở để có tiền sang châu Phi thực hiện ước mơ của mình. Năm 1960, nỗ lực và cơ duyên đã đưa cô đến được rừng Gombe ở Tanzania (Đông Phi) để nghiên cứu về tinh tinh — khi đó cô mới 26 tuổi và chưa có bằng đại học.

Dù không có bằng cấp đại học về sinh học, không phải nhà nghiên cứu được đào tạo chính quy, nhưng cô mang theo một tình yêu vô bờ với động vật và niềm tin sâu sắc rằng thế giới tự nhiên còn nhiều điều chưa được con người hiểu hết. Bằng sự kiên trì và cách tiếp cận quan sát tỉ mỉ, cô đã có những phát hiện làm thay đổi hoàn toàn cách con người hiểu về loài linh trưởng — trong đó có việc chứng minh tinh tinh biết sử dụng công cụ, một điều mà trước đó giới khoa học nghĩ chỉ duy nhất có ở con người. Sau đó, cô được nhận vào chương trình tiến sĩ của Đại học Cambridge (dù không có bằng cử nhân) và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ năm 1965.

Con người đặc biệt đó chính là TS. Jane Goodall. Trong suốt 60 năm tiếp theo, Jane Goodall không chỉ là một nhà khoa học xuất sắc mà còn là một nhà hoạt động bảo tồn thiên nhiên và môi trường có tầm ảnh hưởng toàn cầu. Bà thành lập Viện Jane Goodall vào năm 1977 để bảo vệ môi trường sống của linh trưởng và thúc đẩy giáo dục môi trường cho thanh thiếu niên. Bà dành phần lớn thời gian mỗi năm để du hành khắp thế giới, diễn thuyết, vận động, gặp gỡ cộng đồng bản địa và các nhà lãnh đạo, lan tỏa thông điệp về bảo vệ thiên nhiên và hòa bình.

Vào ngày 1/10 vừa qua, nhiều cơ quan chính phủ, các tổ chức quốc tế, cộng đồng khoa học, các nhà hoạt động môi trường, các cơ quan truyền thông trên khắp thế giới bày tỏ lòng thương tiếc vì sự ra đi của TS. Jane Goodall, một biểu tượng toàn cầu vì môi trường bền bỉ hơn sáu thập kỷ qua, trong một cuộc đời dài hơn 90 năm. Bà để lại di sản gồm 27 đầu sách, được vinh danh trong 40 phim tài liệu, và là nguồn cảm hứng của chương trình Becoming Jane của National Geographic vào năm 2019. Cho đến cuối đời, bà vẫn làm việc không ngừng, diễn thuyết ở tuổi 90 và qua đời trong chuyến đi công tác ở Mỹ vừa qua. 

Bài học rút ra từ cuộc đời của Jane Goodall là: động lực dẫn dắt con người đi xa chính là niềm đam mê lớn và dũng cảm bước đi theo con đường riêng của mình; là sự tò mò và tinh thần không ngừng học hỏi dù có thể bắt đầu từ con số 0; là tinh thần biến đam mê thành đóng góp tích cực lâu dài cho cộng đồng.

Cô kể cho các em nghe câu chuyện về TS. Jane Goodall vì Cô thấy nó có ý nghĩa truyền cảm hứng cho hành trình đại học của các em. Có thể phần lớn các em bước vào đại học với một ý nghĩ đơn giản rằng học để có một nghề nghiệp để có thể tự lập bước vào đời. Nhưng theo Cô, ý nghĩa của đại học lớn hơn thế nhiều, và Cô tin rằng nếu lĩnh hội đầy đủ, các em sẽ khai mở hết tiềm năng của mình và sống một cuộc đời đầy ý nghĩa phía trước.

Hôm nay Cô muốn nhắn nhủ đến các em những điều mà Cô cho là rất quan trọng để các em biến hành trình đại học của mình thật sự là một quá trình trưởng thành vượt bậc. Cô có ba điều gửi gắm mong các em lưu ý.

Điều thứ nhất là các em hãy tiếp tục khám phá, nuôi dưỡng và bồi đắp niềm đam mê của mình, và kiên trì theo đuổi nó. Trong các em, có em đã xác định được điều mình thật sự muốn theo đuổi, những điều mình muốn học, muốn tìm hiểu sâu hơn. Có em có lẽ chỉ mới bắt đầu tìm hiểu và định vị bản thân mình, không sao cả, các em hãy tiếp tục khám phá điều làm cho các em thấy tâm đắc, thú vị, hào hứng,…

Cùng với quá trình dần dần nhận ra điều mình muốn theo đuổi, Cô tin các em sẽ học một cách chủ động với mục đích rõ ràng hơn. Các em sẽ tìm thấy động lực trong chính bản thân mình, tìm thấy niềm vui trên mỗi bước mình đi, trên mỗi việc mình làm. Khi các em biết mình học để làm gì và vì điều gì, mỗi ngày đến lớp sẽ không chỉ là một nghĩa vụ, mà là một bước đi có ý nghĩa trên con đường mà các em chọn.

So với học phổ thông, học đại học đòi hỏi nỗ lực lớn hơn rất nhiều. Các em cần xác định đây là một hành trình dài; thành công trong hành trình đại học khó đến từ những bứt phá ngắn hạn mà từ những nỗ lực nhỏ, lặp đi lặp lại mỗi ngày. Các em hãy kiên trì, bền bỉ với từng việc một; rèn cho mình những thói quen trong học tập và cuộc sống, rèn tinh thần kỷ luật và tính kiên định.

Cô biết, chắc chắn sẽ có nhiều điều khiến các em thấy bỡ ngỡ, khó khăn, đó là điều không tránh khỏi. Nhưng Cô tin rằng, khi đã xác định rõ mong muốn của hành trình đại học của mình, các em sẽ có đủ ý chí và dũng cảm để vượt qua những trở ngại. Và các em nên nhớ, chính việc vượt qua trở ngại đấy là một phần của hành trình đại học, là cơ hội để học hỏi, trưởng thành, và vững vàng hơn.

Điều thứ hai vô cùng quan trọng trong hành trình đại học là các em cần phát triển cho mình tư duy lý tính – có suy nghĩ độc lập, có tinh thần phê phán, và có thái độ cởi mở với thế giới xung quanh.

Học đại học không phải là quá trình tiếp nhận thụ động, mà là hành trình khai mở trí óc. Từ chỗ chưa hiểu biết, các em sẽ dần học cách đặt câu hỏi, tự tìm hiểu, phân tích vấn đề, và tự mình đi đến kết luận. Muốn làm được điều đó, các em cần rèn luyện cho mình năng lực tư duy độc lập: biết tự suy nghĩ, không lệ thuộc vào điều người khác nói, cũng không chấp nhận những điều “có sẵn” mà không kiểm chứng, mà mình không thật sự hiểu. Khi tư duy độc lập, các em mới có thể chạm tới bản chất vấn đề, có khả năng vận dụng tri thức để giải quyết những tình huống mới, chứ không chỉ dừng ở việc ghi nhớ.

Richard Feynman, nhà vật lý lừng danh, giải Nobel vật lý năm 1965 (cách nay đúng 60 năm), đồng thời là một nhà sư phạm xuất sắc, từng nhấn mạnh với sinh viên của ông: “Hãy hiểu. Đừng cố gắng ghi nhớ. Hãy học những nguyên lý, chứ không phải những công thức.” (“Understand. Don't memorize. Learn principles, not formulas.”). Ý của ông muốn nhấn mạnh rằng, bản chất của việc học là hiểu nguyên lý, ý nghĩa, cách thức vận dụng, chứ không phải cố gắng ghi nhớ các công thức. (Các em có thể tìm đọc thêm ở quyển sách Phương pháp học tập Feynman nổi tiếng, rất có ích cho việc học tập của các em).

Song song đó, việc phát triển tinh thần phê phán là một điều không thể thiếu (phê phán ở đây không có nghĩa là chỉ trích). Tinh thần phê phán là khả năng nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, toàn diện, đánh giá sự hợp lý và bất hợp lý, thấy được các mặt khác nhau của vấn đề, đặt câu hỏi, kiểm chứng, phân tích và đánh giá trước khi đi đến kết luận hay hành động. Đặc biệt, trong thời đại AI có thể suy nghĩ được rất nhiều thứ, tinh thần phê phán của con người lại càng trở nên quan trọng.

Tinh thần phê phán giúp các em giữ cái nhìn khách quan cho mọi việc, không bị cuốn theo đám đông hay những xu hướng nhất thời, mà có khả năng nhận diện sự vật, sự việc một cách rõ ràng và đúng bản chất. Trong thời đại ngày nay, các em phải đối diện với một lượng thông tin khổng lồ, trong đó có không ít nội dung sai lệch hoặc phản khoa học. Tinh thần phê phán là một bộ lọc giúp các em phân biệt được thật - giả, đúng - sai, nhìn thấu được bản chất vấn đề, giúp các em giữ được sự tỉnh táo và đưa ra quyết định sáng suốt.

Nhưng các em cũng cần lưu ý, tinh thần phê phán không đồng nghĩa với phủ nhận hay bài bác mọi thứ. Trái lại, nó đi cùng với một thái độ cởi mở, dung hợp, dung nạp với thái độ khoa học, khoan dung, nhân văn. Các em hãy đón nhận sự đa dạng, sự khác biệt, cái mới với tinh thần học hỏi, cầu thị, nhưng cũng biết đánh giá và chọn lọc trên nền tảng lý tính.

Điều thứ ba, Cô mong các em thực sự thấu hiểu và ý thức được ý nghĩa sâu sắc mà hành trình đại học mang lại cho các em.

Mục tiêu tối thượng của đại học không chỉ là truyền đạt kiến thức hay đào tạo kỹ năng nghề nghiệp, mà là bồi dưỡng con người toàn diện – những con người có mục đích, có khả năng tự suy nghĩ, tự định hướng, và sống có ý nghĩa, có trách nhiệm. Đại học là nơi con người phát triển nhân cách, đạo đức, nuôi dưỡng tinh thần tự do và năng lực tự học suốt đời. Đại học là nơi khơi mở cho mỗi cá nhân tìm kiếm chân lý và xác lập giá trị sống của mình, giúp mỗi cá nhân không chỉ hiểu thế giới, mà còn hiểu chính mình, để từ đó sống có trách nhiệm và nhân văn hơn. Cô rất tâm đắc với quan niệm của nhà cải cách giáo dục người Đức Friedrich Schleiermacher: “Đại học giúp đánh thức một cuộc đời mới trong mỗi thanh niên.”

Triết lý của Trường Đại học Văn Lang là phát triển con người toàn diện. Vậy thì các em sẽ làm gì ở đại học để phát triển toàn diện bản thân mình? 

Trong hành trình ở Văn Lang mấy năm tới, ngoài việc phát triển con người chuyên môn qua học tập, Cô mong các em chú ý phát triển con người xã hội của mình với tinh thần nhân văn rộng mở. Điều đó được vun đắp thông qua việc các em ý thức được các giá trị đạo đức nền tảng của xã hội; ý thức được trách nhiệm của một cá nhân trong cộng đồng; có tinh thần quan tâm chia sẻ với xã hội; ý thức về đạo đức nghề nghiệp;…

Cô kỳ vọng rằng, sau những năm học đại học, khi ngồi ngẫm lại các em thấy mình lớn hơn trong nhân cách, trong suy nghĩ, trong hiểu biết về mọi thứ xung quanh, biết trải lòng với cuộc sống, và có mối quan tâm vượt ra ngoài phạm vi thông thường mà trước đây mình nghĩ tới, như câu chuyện của TS Jane Goodall mà Cô đã kể cho các em.

Các em sinh viên K31 thân mến, 

Trong buổi Lễ hôm nay, Cô mong rằng, trên tinh thần của những điều Cô vừa nói, mỗi em hãy xác định rõ mình muốn trở thành người như thế nào khi tốt nghiệp đại học? Những mục tiêu mà các em cần đạt được qua mỗi năm học, qua từng học kỳ? Từ đó xác định cho mình những việc cần phải làm mỗi tháng, mỗi tuần, mỗi ngày, kể cả mỗi giờ học và hãy có đủ sự dũng cảm và kiên trì để hoàn thành mục tiêu đặt ra. Cô mong rằng, khi các em tốt nghiệp, nếu các em nghiệm lại thấy mình đã phát triển vượt bậc thì Nhà trường đã hoàn thành được sứ mệnh của mình.

Các em sinh viên thân mến, 

Với những điều kiện mà gia đình, Nhà trường và cộng đồng đã dành cho các em, Nhà trường tin tưởng rằng các em sẽ thiết kế được cho mình một hành trình đại học thú vị và ý nghĩa tại Văn Lang. Hãy tận dụng từng khoảnh khắc trong quãng đời đại học để rèn bản thân trở thành những con người có trách nhiệm với chính mình, với gia đình và xã hội. Chúc các em thành công trên hành trình đầy ý nghĩa này! 

Cảm ơn Quý Thầy Cô Ban tổ chức và các em sinh viên tình nguyện đã tham gia tổ chức chương trình Chào đón Tân sinh viên Khóa 31 thật ý nghĩa.

Cuối cùng, tôi kính chúc Quý vị đại biểu, Quý Thầy Cô và các em sinh viên luôn dồi dào sức khỏe và hạnh phúc.

Xin trân trọng cảm ơn!

PGS. TS. Trần Thị Mỹ Diệu 
Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Lang