Nhắc đến "An ninh mạng", nhiều bạn sẽ nghĩ ngay đến những vụ hack dữ dội, những dòng mã khó hiểu hay hình ảnh của các hacker đội mũ trùm kín đầu. Nhưng sự thật, ngành này không hề khô khan hay xa vời như bạn nghĩ.

6 sự thật thú vị về ngành An ninh Mạng có thể bạn chưa biết!

1. Vụ hack đầu tiên trên thế giới xảy ra vào năm 1903

Nghe có vẻ phi lý khi công nghệ hiện đại chưa xuất hiện, nhưng đó là sự thật. Vào năm 1903, khi nhà phát minh Guglielmo Marconi đang trình diễn công nghệ truyền tín hiệu không dây tại London, tín hiệu bất ngờ bị gián đoạn. Một người đàn ông tên Nevil Maskelyne đã can thiệp vào buổi trình diễn bằng cách gửi tín hiệu chèn vào hệ thống. Đây được coi là "vụ hack" đầu tiên trong lịch sử, mở đầu cho thời đại mới của bảo mật thông tin.

Vụ tấn công này vừa thông minh, vừa hài hước lại đầy tranh cãi  và được xem là cuộc “hack” mạng đầu tiên trong lịch sử, dù khi đó khái niệm “mạng” vẫn chưa tồn tại. Bằng hành động táo bạo của mình, một ảo thuật gia trên sân khấu đã vô tình đặt những viên gạch đầu tiên cho lĩnh vực an ninh mạng hiện đại. 

Hơn 100 năm sau, từ những tín hiệu vô tuyến thô sơ, chúng ta giờ đây đối mặt với những cuộc tấn công mạng tinh vi nhắm vào ngân hàng, bệnh viện, thậm chí cả chính phủ. An ninh mạng đã trở thành cuộc đua khốc liệt, nơi các chuyên gia phải liên tục chạy đua với hacker để giữ an toàn cho thế giới số. Chính sự kiện của Maskelyne đã đặt nền móng cho một ngành nghề đầy thách thức và cơ hội, nơi những "người hùng số" tỏa sáng!

2. Cứ mỗi 39 giây, thế giới lại xảy ra một vụ tấn công mạng

Theo nghiên cứu từ Đại học Maryland, cứ 39 giây, một vụ tấn công mạng lại xảy ra đâu đó trên thế giới – nhanh hơn cả nhịp bạn lướt TikTok! Với sự bùng nổ của 5G và IoT (Internet vạn vật), khi mọi thứ từ tủ lạnh đến xe hơi đều kết nối Internet, số vụ tấn công đang tăng với tốc độ chóng mặt. Điều này biến thế giới số thành một chiến trường liên tục, nơi các hacker không bao giờ ngủ.

Để đối phó, các chuyên gia An ninh mạng phải luôn ở trạng thái “chiến đấu”: cập nhật công nghệ mới, rèn luyện kỹ năng, và dự đoán các chiêu trò tinh vi của tin tặc. Một ngày làm việc của họ có thể là ngăn chặn một vụ tấn công vào ngân hàng, bảo vệ dữ liệu bệnh nhân trong bệnh viện, hoặc cứu cả một hệ thống khỏi sụp đổ. Các hình thức tấn công mạng phổ biến hiện nay cần được quan tâm Phishing (lừa đảo qua email, tin nhắn), Ransomware (tống tiền mã hóa dữ liệu), DDoS (tấn công từ chối dịch vụ), APT (tấn công kéo dài và có chủ đích)

3. Hacker mũ trắng – Những người hùng trong thế giới mạng

Không phải hacker nào cũng xấu. Trong lĩnh vực An ninh mạng, "hacker mũ trắng" (white-hat hacker) là những chuyên gia có đạo đức, chuyên đi tìm lỗ hổng trong hệ thống để báo cáo và giúp vá lỗi. Họ chính là tuyến đầu trong việc bảo vệ dữ liệu người dùng và hệ thống thông tin quốc gia.

Một hacker mũ trắng người Argentina, đã được xác nhận là chính xác. Vào năm 2019, ở tuổi 19, anh trở thành người đầu tiên kiếm được hơn 1 triệu USD thông qua chương trình bug bounty trên nền tảng HackerOne. Anh đã phát hiện và báo cáo hơn 1.600 lỗ hổng bảo mật, bao gồm các lỗ hổng trên các nền tảng lớn như Twitter và Verizon. Lopez là một ví dụ điển hình về việc chuyển hóa kỹ năng lập trình và bảo mật thành thu nhập hợp pháp thông qua việc phát hiện và báo cáo các lỗ hổng bảo mật cho các công ty lớn. Các "ông lớn" như Microsoft, Meta, và Apple cũng không tiếc tay, chi hàng triệu USD mỗi năm để thưởng cho những ai giúp họ bảo vệ người dùng. 

4. Từ các tập đoàn công nghệ lớn đến bệnh viện, trường học – ai cũng cần An ninh mạng

An ninh mạng không chỉ cần thiết cho các công ty công nghệ. Trong thời đại số, bất cứ tổ chức nào lưu trữ dữ liệu – từ ngân hàng, bệnh viện, trường học đến các doanh nghiệp sản xuất – đều có nguy cơ bị tấn công.

Điều này mở ra vô số cơ hội nghề nghiệp cho các chuyên gia bảo mật.

5. Tiền thưởng tìm lỗi bảo mật có thể lên đến hàng triệu đô

Nhiều tập đoàn như Google, Facebook, Apple triển khai chương trình "Bug Bounty" – trả thưởng hậu hĩnh cho những ai phát hiện lỗi bảo mật. Có trường hợp được nhận hơn 1 triệu USD chỉ nhờ phát hiện một lỗ hổng nguy hiểm. Đây là cơ hội để những bạn giỏi kỹ thuật vừa rèn luyện tay nghề, vừa kiếm thu nhập tốt.

6. Việt Nam là một trong những quốc gia bị tấn công mạng nhiều nhất châu Á

Theo báo cáo từ các hãng bảo mật lớn như Kaspersky, Check Point hay Group-IB, Việt Nam liên tục được xếp vào nhóm quốc gia có tỷ lệ tấn công mạng cao hàng đầu khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Các hình thức tấn công thường gặp bao gồm lừa đảo qua email (phishing), phần mềm độc hại (malware), mã độc tống tiền (ransomware), và tấn công từ chối dịch vụ (DDoS). Không chỉ các cơ quan chính phủ, mà cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tổ chức tài chính – ngân hàng, thậm chí trường học cũng trở thành mục tiêu.

Sự gia tăng của các cuộc tấn công mạng cho thấy hạ tầng bảo mật tại Việt Nam còn nhiều điểm yếu và chưa được đầu tư đúng mức. Điều này dẫn đến nhu cầu cấp bách về nguồn nhân lực an ninh mạng, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn cho những bạn trẻ có đam mê với lĩnh vực bảo mật và mong muốn góp phần bảo vệ chủ quyền số quốc gia.

Ngành An ninh mạng học gì? Ra trường làm gì?

Tại Trường Đại học Văn Lang, sinh viên ngành An ninh mạng sẽ được đào tạo toàn diện từ lý thuyết đến thực hành. Sinh viên bắt đầu với những kiến thức nền tảng về mạng máy tính, hệ điều hành và lập trình. Sau đó, các bạn sẽ được đào sâu vào các chuyên đề như phân tích và phòng chống tấn công mạng, quản trị hệ thống và bảo mật thông tin, kỹ thuật mã hóa, điều tra số (Digital Forensics) cũng như xây dựng chính sách và giải pháp an ninh cho doanh nghiệp.

Bên cạnh kiến thức chuyên môn, sinh viên còn được thực hành qua các tình huống mô phỏng thực tế và làm việc với các công cụ bảo mật hiện đại. Điều này giúp người học rèn luyện tư duy phản biện, phân tích hệ thống và xử lý tình huống khẩn cấp trong môi trường mạng.

Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có thể đảm nhiệm nhiều vị trí khác nhau như chuyên viên an ninh mạng, kỹ sư bảo mật hệ thống, chuyên gia phân tích mã độc, kiểm định viên an ninh thông tin (pentester) hoặc chuyên viên ứng cứu sự cố. Ngoài ra, những bạn có định hướng học thuật có thể tiếp tục nghiên cứu, học lên cao học để trở thành giảng viên hoặc chuyên gia tư vấn trong lĩnh vực bảo mật.

Bạn có phù hợp với ngành An ninh mạng?

Ngành An ninh mạng đòi hỏi sự kết hợp giữa tư duy logic, tính cẩn trọng và tinh thần trách nhiệm cao. Đây là lĩnh vực dành cho những bạn có niềm yêu thích với công nghệ, mong muốn tìm hiểu cách hệ thống vận hành, cách thức hacker tấn công và làm thế nào để ngăn chặn điều đó.

Nếu bạn là người thích khám phá những điều ẩn sau lớp vỏ của hệ thống công nghệ, không ngại ngồi hàng giờ để giải quyết một vấn đề kỹ thuật hóc búa và sẵn sàng học hỏi không ngừng để bắt kịp sự phát triển của công nghệ – bạn hoàn toàn có thể phù hợp với ngành này.

Ngoài ra, đạo đức nghề nghiệp cũng là yếu tố quan trọng. Những người làm trong lĩnh vực bảo mật phải luôn đặt lợi ích của cộng đồng và tổ chức lên hàng đầu, sử dụng kiến thức của mình một cách đúng đắn để tạo ra tác động tích cực cho xã hội.

Với tất cả những đặc điểm trên, nếu bạn đang tìm một ngành học vừa thách thức, vừa ý nghĩa – ngành An ninh mạng có thể chính là lựa chọn phù hợp nhất.

>> Xem ngay Tổng quan và chi tiết về ngành An ninh mạng

Các bài viết liên quan:

• Những ứng dụng Ngành mạng máy tính & IOT trong thực tế cực hay mà bạn nên biết
• Internet Vạn vật (IoT) là gì? vì sao là lựa chọn thông minh của Gen Z yêu công nghệ
• Ngành Mạng máy tính và Truyền thông dữ liệu: Cơ hội sự nghiệp rộng mở trong kỷ nguyên số
• 4 Chuyên gia An ninh mạng Việt Nam làm rạng danh bản đồ bảo mật thế giới
• Ngành An ninh mạng là gì? Cơ hội nghề nghiệp và những hiểu lầm phổ biến
• An ninh mạng 4.0 là gì? 6 công nghệ tạo nên “lá chắn số” thời AI

Tin: Khoa Công nghệ Thông tin